‘Historisch hoge’ stijging van cao-lonen dit jaar

De cao-lonen zijn in decennia nog nooit zo veel gestegen als het afgelopen jaar. Werkgevers en werknemers kwamen in 2023 een gemiddelde loonstijging overeen van 7,1 procent. De hoge inflatie en het tekort aan personeel liggen hieraan ten grondslag.

De stijging is „historisch hoog”, stelt de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN). De AWVN publiceerde donderdag een inventarisatie van alle cao’s die dit jaar zijn afgesloten. Het gaat om 439 collectieve afspraken, voor 3,7 miljoen mensen.

De hoogste loonstijging kregen werknemers in de papierindustrie: 8,09 procent over twaalf maanden. Ook in de voedingsindustrie en de chemie stegen de lonen bijna 8 procent.

Gemiddelde loonstijging van 7,1 procent is de hoogste sinds de jaren tachtig

De AWVN constateert onder meer dat in een derde van de dit jaar afgesloten cao’s verschillende categorieën werknemers verschillende loonsverhogingen krijgen. De laagstbetaalden gaan er in die cao’s relatief het meest op vooruit.

Zorgen

De werkgeversvereniging maakt zich zorgen over de sterke stijgingen. Zij vreest dat de nadruk die de vakbonden leggen op hogere lonen de investeringen onder druk zet die bedrijven moeten doen voor de langere termijn. „Het gaat óók om investeringen in medewerkers. Als de groei van de arbeidsproductiviteit te weinig aandacht krijgt, gaat dat op termijn ten koste van de kracht van de economie”, stelt de AWVN.

Nu de samenleving vergrijst moeten werkgevers en werknemers meer nadenken over de vraag hoe meer werk met minder mensen gedaan kan worden, stelt de werkgeversvereniging. Ook zou zij graag willen dat er meer aandacht komt voor het hoge ziekteverzuim in sommige sectoren.

Begin december waarschuwden werkgeversorganisatie AWVN, VNO-NCW en MKB Nederland dat de sterke loonstijgingen economisch „niet houdbaar” zouden zijn. Die stijging zou los staan van de economische situatie bij veel bedrijven. „Cao-partijen moeten de loongroei weer koppelen aan de bedrijfseconomische situatie en de vooruitzichten in de sector”, aldus de drie.

De gemiddelde loonstijging van 7,1 procent is de hoogste sinds de jaren tachtig. In 1982 sloten de organisaties van werknemers en werkgevers in Nederland het zogenoemde Akkoord van Wassenaar. Dat maakte een einde aan de sterke loonstijgingen en de harde onderhandelingen tussen bedrijven en vakbonden. Werknemers en werkgevers spraken toen loonmatiging af in ruil voor arbeidstijdsverkorting.